Parandalimi është sigurisht mënyra më e rëndësishme për të parandaluar zhvillimin e sëmundjeve malinje, por nëse sëmundja shfaqet, është më e rëndësishme të njihen simptomat në kohë.
Kanceri i lukthit renditet i dyti në mesin e tumoreve malinje te njerëzit, si në frekuencë ashtu edhe në vdekshmëri. Kanceri i lukthit është dy herë më i zakonshëm tek meshkujt, sesa tek femrat. Mosha tipike në të cilën diagnostikohet sëmundja është 50 deri në 75 vjeç. Ky kancer më së shpeshti shfaqet me një transformim malinj të qelizave të mukozës gastrike. Kjo formë e kancerit quhet adenokarcinoma. Ai përbën 90-95% të të gjitha rasteve të kancerit të lukthit. Edhe pse incidenca e kancerit të lukthit është në rënie, numri i kancereve që shfaqen nga kalimi i ezofagut në stomak po rritet në mënyrë dramatike. Veçanërisht shqetësues është fakti se ky lloj kanceri shfaqet shpesh te pacientët nën 40 vjeç.
Kur bëhet fjalë për kancerin e zorrës së trashë, ai është lloji i dytë më i zakonshëm i tumorit tek njerëzit e të dy gjinive. Edhe pse në shumicën e vendeve të Evropës Perëndimore, si dhe në Kanada dhe SHBA ka një rënie të lehtë të vdekshmërisë nga kanceri i zorrës së trashë, në Evropën Lindore, përfshirë Maqedoninë, incidenca dhe vdekshmëria nga kjo sëmundje është në rritje.
Si t’i njihni simptomat e kancerit të lukthit?
Shanset për të mbijetuar mund të rriten me zbulimin e hershëm të kancerit të lukthit. Megjithatë, në vendet e Evropës Perëndimore ku sëmundja është relativisht e rrallë, ekzaminimet parandaluese gastrike me metoda radiologjike për të mbuluar të gjithë popullsinë në rrezik nuk janë me kosto efektive. Prandaj është e rëndësishme që, nëse keni ndonjë faktor rreziku ose simptoma që mund të lidhen me kancerin e lukthit, të kërkoni ndihmë nga një mjek i cili do t’ju referojë për trajtim të mëtejshëm.
Simptomat më të zakonshme të kancerit të lukthit janë:
- Epigastria është e pranishme në rreth 70% të pacientëve
- Rënia në peshë shfaqet në 70-80% të pacientëve
- Nauze dhe të vjella
- Vështirësi në gëlltitje (disfagi)
- Fryrje dhe tretje e dobët
- Ndjenja e ngopjes në lukth
- Gjaku i errët shfaqet rrallëherë në jashtëqitje
- Lodhja si pasojë e humbjes kronike të gjakut dhe anemisë
Si t’i njihni simptomat e kancerit të zorrës së trashë?
Me ekzaminime parandaluese dhe teste diagnostike mund të zbulohet në një fazë të hershme kur është i mundur shërimi i plotë. Fatkeqësisht, shumica e pacientëve shkojnë te mjeku vetëm kur sëmundja fillon të shkaktojë simptoma të tilla si jashtëqitje (diarre, kapsllëk), gjak në jashtëqitje ose humbje peshe.
Ndërhyrja kirurgjikale është metoda kryesore e trajtimit të kancerit të zorrës së trashë dhe suksesi i saj varet nga madhësia dhe përhapja e tumorit. Krahas trajtimit kirurgjik, në varësi të fazës së sëmundjes dhe lokalizimit të kancerit të zorrës së trashë, mund të kryhet terapi me rrezatim ose sistematike, e cila përfshin përdorimin e barnave citotoksike (kimioterapia) dhe barnave biologjike që përmirësojnë ndjeshëm veprimin e qelizës tumorale, përmirësojnë ndjeshëm rezultatin e trajtimit.
