Inteligjenca artificiale (AI) ka marrë “fitoren” e parë në administratën e Brukselit, shkruan portali Politiko dhe shton se makinat e teknologjisë së lartë që kalojnë zhargonin eurokratik me shpejtësi rekord kanë zëvendësuar qindra përkthyes që punojnë për institucionet e Bashkimit Evropian.
Në këtë mënyrë, siç thekson portali, u reduktua një nga departamentet më të mëdha dhe më të vjetra në mesin e institucioneve shumëgjuhëshe të Brukselit, gjë që mund të jetë vetëm fillimi pasi mjetet e reja të AI kanë potencialin për të zëvendësuar më tej njerëzit.
Përkthyesit janë dhëmbëza kyçe në makinerinë komplekse të BE-së, pasi çdo tekst zyrtar duhet të përkthehet në 24 gjuhët e punës të BE-së përpara se të hyjë në fuqi.
Deri para disa vitesh, kjo detyrë herkuliane kryhej ekskluzivisht nga njerëzit. Por, kjo nuk është më, gjë që mbështetet nga të dhënat e Komisionit Evropian se departamenti i përkthimit është ulur me 17 për qind në dhjetë vitet e fundit. Arsyeja për këtë është përkthimi me makinë.
Veteranët e përkthimit janë nostalgjikë për kohët e vjetra, kur kalonin orë të tëra duke shfletuar fjalorë të pluhurosur dhe duke shtypur dokumente voluminoze.
Përkthimi me makinë i ndihmon përkthyesit, por nuk mund t’i zëvendësojë ata. Gjithmonë do të kërkohet konfirmimi i ekspertit njerëzor
Teknologjia kursen kohë, tha për Politiko përkthyesi Markus Foti, i cili tani është kreu i departamentit të përkthimit automatik të KE-së.
“Kohën që e kaloja duke ecur në bibliotekën lokale… në vitin 1999 ose rreth e rrotull, duke kërkuar paragrafë përkatës, tani mund ta kaloj në përkthimin aktual”, tha ai.
Megjithatë, përkthyesit këmbëngulin se pretendimet se koha e tyre ka kaluar janë shumë të ekzagjeruara. Megjithëse biznesi po i përshtatet inteligjencës artificiale, elementi njerëzor mbetet thelbësor, argumentojnë ata.
“Bota po ndryshon dhe përkthimi nuk do të lihet jashtë“, tha Spiridon Pylos, një ish-zyrtar i KE-së që mbikëqyri prezantimin e makinave të përkthimit në 2013.
Pilos thekson se “përkthyesi ka gjithmonë përgjegjësinë përfundimtare dhe është përgjegjës për rezultatet”, veçanërisht kur bëhet fjalë për tekste të rëndësishme.
“Për fjalime të tilla urgjente, ata ende preferojnë një përkthim njerëzor, veçanërisht për shkak të ndjeshmërisë së temës. Gjëra të tilla nuk duhet të rrjedhin” ,tha Sheila Castilla, drejtuese e departamentit për studimet pasuniversitare të përkthimit në Universitetin e Dublinit.
Përkthyesit e BE-së theksojnë se rutina e tyre e përditshme po shkon drejt zbulimit të gabimeve dhe përshtatjes së teksteve të përkthyera me makinë në gjuhën e BE-së.
Në zhargonin e përkthyesit, kjo njihet si “korrektim” dhe po bëhet një pjesë gjithnjë e më e rëndësishme e punës.
“Unë tashmë e di që ndoshta nuk do të përkthej për pjesën tjetër të jetës sime”, i tha Politico një përkthyese e re e Këshillit të Evropës, e cila foli në kushte anonimiteti, sepse nuk është e autorizuar të flasë në media. Ajo shtoi se korrigjimi ndoshta do të jetë pjesa më e madhe e punës së saj në të ardhmen.
Përkthyesit shpresojnë gjithashtu se përdorimi në rritje i rrjeteve sociale nga BE do të krijojë mundësi të reja.
“Shumica e llogarive zyrtare të BE-së në mediat sociale janë në anglisht, por kjo do të thotë se disa do të ndihen të lënë jashtë,” tha përkthyesi. “Pyes veten se si do të ndryshojë profesioni ynë”,
“Mbrojtja e shumëgjuhësisë nuk është një betejë popullore – sepse është e shtrenjtë,” i tha Politiko Cristiano Sebastiani, presidenti i sindikatës që përfaqëson punonjësit në institucionet e BE.
Ai beson se shkurtimi i vendeve të punës për përkthim kërcënon të dobësojë shumëgjuhësinë e BE-së në favor të gjuhës angleze.
