Një test i pështymës, i cili identifikon pothuajse gjysmën e grave që do të preken nga kanceri i gjirit në dekadën e ardhshme, mund të shpëtojë jetën e mijëra personave nën 50 vjeç.
Testi është përkrahur nga prezantuesja televizive Julia Bradbury, e cila u diagnostikua me kancer gjiri në moshën 51-vjeçare dhe është mirëpritur si një hulumtim i ri ‘premtues’ nga Sekretari i Shëndetësisë Sajid Javid .
Mund të jetë veçanërisht e vlefshme të identifikohen moshat nën 50 vjeç me rrezik më të lartë gjenetik të kancerit të gjirit, të cilët aktualisht nuk mund të bëjnë mamografi në NHS.
Një studim i madh mbi testin e pështymës shqyrtoi rrezikun e pothuajse 2500 grave për të zhvilluar kancer gjiri. Ndër këto gra, të cilat u ndoqën mesatarisht për gati dhjetë vjet, 644 u prekën nga kanceri i gjirit.
Testi, i përdorur së bashku me informacionin standard mjekësor dhe të historisë së jetës, dhe një masë të densitetit të gjirit të grave, parashikoi me saktësi një rrezik më të lartë të kancerit të gjirit në pak më pak se 50 për qind të atyre që e morën atë.
Sekretari i Shëndetësisë Sajid Javid
Profesor Gareth Evans, i cili udhëhoqi studimin nga Universiteti i Mançesterit, tha: “Nëse të gjitha këto gra do të merrnin ilaçe për të parandaluar kancerin e gjirit, kjo mund të parandalonte një të katërtën e rasteve të kancerit të gjirit dhe potencialisht të shpëtonte jetën e dy mijë grave në vit. Nëse grave të reja me rrezik të lartë do t’u ofroheshin mamografi vjetore, kjo mund të kursente qindra të tjera në vit.
“Është veçanërisht e rëndësishme për gratë nën 50 vjeç, të cilat përbëjnë një në pesë raste të kancerit të gjirit”.
Studiuesit duan që testi gjenetik i vetëm t’u bëhet grave rreth moshës 30 vjeç, shumë përpara se ato të kualifikohen për mamografi në moshën 50 vjeç.
Testi i pështymës pritet të kushtojë rreth 295 euro në NHS, ndërsa trajtimi i kancerit të gjirit mund të kushtojë shumë më shumë.
Javid tha se gjetjet janë ‘premtuese’, duke shtuar: “Ne po monitorojmë vazhdimisht kërkime novatore si ky për të ndihmuar në informimin e qasjes sonë dhe trajtimin e pacientëve më shpejt”. Aktualisht, gratë nën 50 vjeç mund të bëjnë një test gjenetik në NHS vetëm nëse një anëtar i familjes ka një gjen të gabuar të lidhur me kancerin e gjirit, ose nëse ato kanë një histori të fortë familjare të sëmundjes tek gratë më të reja.
Studimi i ri është i pari që shikon këtë test dhe një test të pështymës që kërkon më shumë se 300 dallime gjenetike, plus dy masat tashmë të disponueshme në NHS – dendësia e gjoksit dhe faktorët e rrezikut si pesha dhe historia familjare.
Studiuesit zbuluan se gratë me një ‘rrezik të moderuar ose të lartë’ të kancerit të gjirit përbënin 48 për qind të atyre që zhvilluan kancer të gjirit ‘në rritje’, të kategorizuar në fazën e dytë ose më të lartë nga mjekët.
Por pothuajse një në pesë gra u zbulua se ishte me rrezik të ulët për kancer gjiri, që do të thotë se kishin një shans nën dy për qind për ta zhvilluar atë në dekadën e ardhshme.
Kjo do të thotë se jo vetëm që gratë me rrezik më të lartë mund të kenë nevojë për më shumë kontrolle, por pothuajse një në pesë gra me rrezik të ulët mund të kenë nevojë për mamografi më pak të shpeshta.
