Gripi sezonal është infeksion akut i rrugëve të frymëmarrjes që shkaktohet nga viruset influenca A dhe B. Ai përhapet shpejt, sidomos në periudhat kur njerëzit kalojnë më shumë kohë në ambiente të mbyllura dhe me ajrosje të dobët.
Periudha e inkubacionit zgjat zakonisht nga 1 deri në 4 ditë, ndërsa sëmundja fillon papritur — me temperaturë të lartë, dhimbje muskujsh, dhimbje koke, lodhje të theksuar, kollë dhe djegie në fyt.
Te shumica e të rriturve të shëndetshëm, simptomat zhduken pas disa ditësh, por tek grupet e rrezikuara gripi mund të shkaktojë komplikime serioze, si pneumoni, përkeqësim të sëmundjeve kronike dhe, në raste ekstreme, vdekje.
Organizata Botërore e Shëndetësisë kujton se vaksinimi vjetor mbetet masa më e mirë parandaluese: edhe kur mbrojtja nuk është e plotë, vaksina e bën sëmundjen më të lehtë dhe ul rrezikun e komplikimeve dhe shtrimeve në spital.
Sezoni i gripit dhe vaksinimi
Sezoni i gripit tek ne zakonisht shfaqet nga fundi i vjeshtës deri në fillim të pranverës.
Këtë vit, Ministria e Shëndetësisë ka siguruar 80.000 doza vaksinash dhe ka organizuar 35 pika vaksinimi në mbarë vendin, prej të cilave pesë në Shkup.
Aplikimi për vaksinim falas për grupet e rrezikuara bëhet në vakcinacija.mk ose përmes mjekut amë.
Grupet me rrezik më të lartë janë:
personat mbi 65 vjeç,
të sëmurët kronikë,
gratë shtatzëna,
fëmijët nga 6 muaj deri në 5 vjeç,
punonjësit shëndetësorë,
banorët dhe punonjësit e shtëpive të të moshuarve.
Si ta dalloni gripin dhe kur të shkoni te mjeku?
Gripi dallon nga “ftohja e zakonshme” sepse fillon papritur dhe shoqërohet me temperaturë të lartë, dhimbje trupi dhe lodhje të madhe.
Duhet të kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore nëse keni:
vështirësi në frymëmarrje,
dhimbje ose presion në gjoks,
konfuzion,
temperaturë të lartë që nuk bie,
përkeqësim pas përmirësimit të përkohshëm.
Te fëmijët, shenjat alarmante janë:
frymëmarrje e shpejtë,
buzë ose fytyrë me ngjyrë blu,
mungesë e lëngjeve (dehidratim),
përgjumje e madhe,
të vjella të vazhdueshme.
Trajtimi
Trajtimi është mbështetës: pushim, shumë lëngje dhe përdorim i paracetamolit për uljen e temperaturës.
Aspirina nuk rekomandohet për fëmijë dhe adoleshentë, për shkak të rrezikut nga sindroma Reye.
Te pacientët me rrezik të lartë, në 48 orët e para të simptomave, mjeku mund të përshkruajë ilaçe antivirale (oseltamivir) për ta shkurtuar kohëzgjatjen e sëmundjes dhe për të zvogëluar komplikimet.
Masat më të rëndësishme mbrojtëse
Vaksinohuni çdo vit në vjeshtë.
Ajrosni rregullisht ambientet e mbyllura.
Lani duart shpesh ose përdorni dezinfektues.
Mos prekni sytë, hundën dhe gojën me duar të palara.
Qëndroni në shtëpi nëse jeni të sëmurë, për të mos e përhapur virusin.
Në vende të mbipopulluara, përdorni maskë, sidomos personat me sëmundje kronike dhe të moshuarit.
Këto masa të thjeshta, së bashku me vaksinën, ndërpresin zinxhirin e transmetimit të virusit dhe ndihmojnë në uljen e përhapjes së gripit.
Fushata e vaksinimit – fillim i fortë
Ministria e Shëndetësisë njoftoi se vaksinimi po zhvillohet në 35 pika, dhe interesimi është shumë i madh.
Vetëm në ditën e parë të fushatës, sipas ministrit Azir Aliu, janë vaksinuar gati 20 mijë qytetarë, ndërsa dhjetëra mijëra të tjerë kanë aplikuar për termin.
Këtë vit, 80.000 doza të siguruara përfaqësojnë sasinë më të madhe të vaksinave ndonjëherë.
Përbërja e vaksinës për sezonin 2025–2026
Vaksinat e këtij sezoni janë trivalente — mbrojnë ndaj tre llojeve kryesore të viruseve të influencës A dhe B.
Edhe pse efikasiteti ndryshon sipas sezonit dhe grupmoshës, dobia është e qëndrueshme: më pak raste të rënda, më pak shtrime në spital dhe më pak humbje jete tek grupet e ndjeshme.
Çfarë duhet të dini si qytetar
Nëse i përkisni një grupi të rrezikuar, aplikoni për vaksinë falas në vakcinacija.mk ose përmes mjekut tuaj amë.
Nëse jo, konsultohuni me mjekun nëse vaksinimi është i përshtatshëm për ju.
Bëjeni vaksinën para fundit të vjeshtës, sepse duhen rreth dy javë që trupi të krijojë mbrojtje.
Mbani higjienë, ajrosni ambientet dhe kërkoni ndihmë mjekësore nëse simptomat janë të forta ose nuk kalojnë.