Flini mjaftueshëm gjumë, por jeni ende i lodhur? Para se t’ia atribuoni këtë një stili jetese plot tension dhe angazhimeve të shumta, zbuloni disa nga shkaqet tipike të lodhjes kronike.
Mungesa e gjumit
Shumë njerëz herë pas here vuajnë nga pagjumësia, e cila prish ciklin normal të gjumit dhe proceset rigjeneruese që ndodhin gjatë natës. Nevojat për gjumë ndryshojnë në varësi të moshës: foshnjat kanë nevojë për rreth 16 orë gjumë në ditë, adoleshentët rreth nëntë dhe të rriturit nga shtatë deri në tetë orë gjumë në natë. Megjithatë, për disa njerëz, pesë orë janë të mjaftueshme, për disa, përsëri, dhjetë janë të nevojshme, transmeton KP.
Ushqimi jo i duhur
Ushqimi i pamjaftueshëm ose zgjedhjet e gabuara ushqimore mund të krijojnë një problem. Nëse e filloni ditën me një pastë të ëmbël, atëherë niveli i sheqerit në gjak do të rritet ndjeshëm dhe së shpejti do të bjerë sërish, duke ju bërë të ndiheni të dobët. Kjo është arsyeja pse është më mirë të hani një mëngjes të shëndetshëm, i cili përmban një kombinim të proteinave dhe karbohidrateve komplekse – për shembull, vezë dhe bukë të thekur. Vetëm ushqime të tilla mund të mbajnë një nivel të qëndrueshëm të sheqerit në gjak.
(Foto: Sleep Foundation)
Anemia
Anemia shfaqet shpesh te gratë në menopauzë, por edhe tek ato që janë ende në riprodhim, nëse periodat e tyre janë të rënda. Burrat kanë më pak gjasa të vuajnë nga anemia. Terapia varet nga shkaku, dhe duhet patjetër të konsumoni ushqime të pasura me hekur (burimet më të mira janë mishi i kuq pa dhjamë ose perimet – bishtajore, tofu, drithëra, fruta të thata, perime me gjethe jeshile) ose të merrni suplemente.
Ngadalësimi i funksionit të tiroides
Kjo gjëndër e vogël endokrine, e vendosur në qafë, kontrollon metabolizmin – shkallën me të cilën trupi e shndërron ushqimin në energji. Funksioni më i dobët i tiroides ngadalëson metabolizmin dhe pasojat kryesore janë dobësia e përgjithshme dhe shtimi në peshë. Hipotiroidizmi (puna e ngadaltë) shfaqet pesë herë më shpesh te femrat, veçanërisht ato mbi 40-vjeç.
Sindroma e lodhjes kronike
Nëse lodhja është e përditshme dhe zgjat gjysmë viti dhe është e shprehur në atë masë sa nuk mund të kryeni aktivitetet e përditshme, atëherë ekziston mundësia reale që të jetë një sindromë e lodhjes kronike (encefalopati mialgjike ose ME).
Ky çrregullim manifestohet në një sërë simptomash, por rraskapitja e vazhdueshme e pashpjegueshme është treguesi i tij bazë. Edhe pse nuk ka një zgjidhje të shpejtë dhe të lehtë për këtë problem shëndetësor, njerëzit që vuajnë prej tij zakonisht ndihmohen nga ndryshimi i zakoneve, përmirësimi i cilësisë së gjumit dhe aktiviteti fizik i moderuar.
Apnea e natës
Kjo gjendje karakterizohet nga ndërprerje të shkurtra të frymëmarrjes gjatë natës që prishin ritmin normal të gjumit. Pavarësisht se fle mjaftueshëm gjatë, personi zgjohet i rraskapitur dhe i lodhur në mëngjes. Apnea e natës më së shpeshti shfaqet te meshkujt obezë të moshës së mesme dhe konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit vetëm sa e përkeqësojnë gjendjen.
Intoleranca ushqimore
Nëse ndjenja e lodhjes intensifikohet pas konsumimit të ndonjë lloj ushqimi, atëherë ndoshta bëhet fjalë për një formë më të lehtë intolerance. Ajo monitoron reagimet ndaj asaj që hani për një kohë, kështu që nëse dyshoni se një ushqim është shkaku i lodhjes, ai hiqet nga dieta për të konfirmuar ose larguar dyshimet.
(Foto: PCC)
Diabeti
Ndryshe nga njerëzit e shëndetshëm, tek të cilët sheqeri depërton në qeliza dhe shndërrohet në energji, te diabetikët ai qëndron në gjak. Rezultati është mungesa e energjisë pavarësisht nga konsumimi i ushqimit. Një nga simptomat tipike të diabetit të pa diagnostikuar është lodhja ekstreme.
Probleme me zemrën
Kur aktivitetet e përditshme, si pastrimi i shtëpisë ose ngjitja e shkallëve, shkaktojnë lodhje intensive, atëherë mund të jetë një sinjal i funksionit të dëmtuar të zemrës. Në fakt, lodhja në këtë rast mund të jetë një simptomë e hershme e sëmundjeve të zemrës.
Depresioni
Depresioni shkakton jo vetëm probleme emocionale, por edhe fizike. Dobësia e përgjithshme, dhimbja e kokës dhe humbja e oreksit janë manifestimet fizike më të zakonshme të kësaj sëmundjeje mendore. Nëse jeni të lodhur dhe letargjik për më shumë se dy ose tre javë, konsultohuni me një mjek për të përcaktuar shkakun dhe për të përcaktuar terapinë e duhur.
Disa njerëz ndjejnë ankth të vazhdueshëm, të pakontrollueshëm, i cili ua prish shumë jetën e përditshme. Mjekët e quajnë çrregullim ankthi të përgjithësuar dhe lodhja e rëndë është një nga simptomat e kësaj gjendje. Depresioni mund të jetë edhe pasojë e mungesës së gjumit, e cila ndikon ndjeshëm në gjendjen mendore. Pagjumësia gjithashtu rrit rrezikun e ankthit dhe çrregullimit bipolar.
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme. Kujdesi për fëmijët e vegjël, detyrimet e shumta, teprica apo mungesa e peshës – e gjithë kjo ndikon në nivelet e energjisë. Sidoqoftë, është shumë e rëndësishme ta eliminoni çdo arsye mjekësore për lodhje të rëndë ose të zgjatur, e cila mund të jetë simptomë e ndonjë çrregullimi ose sëmundjeje të fshehur.
