Përvjetori i parë i pushtimit rus të Ukrainës ka shkaktuar një rritje të pretendimeve të rreme për luftën në mediat sociale, me disa postime të shpërndara nga miliona.
Një numër llogarish të krahut të djathtë në SHBA me një numër të madh ndjekësish postuan një sërë pretendimesh të pabazuara që krijuan përshtypjen se e gjithë lufta në Ukrainë mund të ishte një mashtrim i orkestruar nga mediat dhe qeveritë perëndimore.
Ndër ata që bënin pretendimet më virale ishin disa që më parë ishin ndaluar nga Twitter dhe u lejuan të ktheheshin në platformë pas marrjes së Elon Musk.
Lufta nuk është e rreme
Një pretendim i rremë që qarkullonte në Twitter dhe gjetkë ishte se e gjithë lufta ishte disi e fabrikuar.
Si provë, disa llogari të njohura të krahut të djathtë në SHBA cituan mungesën e supozuar të pamjeve nga vija e parë.
Një komentues u ankua për “mungesën e pamjeve të luftës” në një postim viral, duke thënë se “ndjehej erë mashtrimi”.
Një tjetër ndikues në Twitter me 1.4 milionë ndjekës pretendoi se nuk kishte “asnjë filmim” dhe “asnjë përditësim të detajuar” në lidhje me luftën.
Ky postim u nda më vonë nga ish-këshilltari i Sigurisë Kombëtare i SHBA-së, Michael Flynn, i cili shtoi: “Unë nxis dy herë dikë të thotë se e ka gabim”.
Megjithatë, lufta në Ukrainë ka qenë e dokumentuar mirë.
Krahas tregimeve të dëshmitarëve, ka pasur pamje të shumta nga vija e frontit ukrainase e paraqitur nga BBC dhe transmetues të tjerë globalë, të cilët gjithashtu kanë shqyrtuar tregime të rreme rreth disa ngjarjeve kyçe të konfliktit. Ka gjithashtu prova nga qeveritë dhe agjencitë anembanë botës që konfirmojnë se lufta është reale.
Që në fillimet e saj, mediat sociale kanë qenë plot me video të luftës, shumë prej të cilave janë verifikuar si të vërteta nga gazetarët.
Dëmtimi i një kulle në Kiev nuk ishte i rremë
Dy ditë pas pushtimit të Rusisë, pamjet e një ndërtese shumëkatëshe në Kiev me një vrimë të madhe pasi u godit nga një raketë u shpërndanë gjerësisht në mbarë botën. Gazetarët mbuluan me detaje pasojat e dëmeve nga vendi i ngjarjes.
Ditët e fundit në rrjetet sociale kanë qarkulluar sërish pamjet e godinës, e cila është riparuar dhe rindërtuar pjesërisht.
Imazhi çoi në pretendimet se ose blloku nuk ishte goditur kurrë, ose se e gjithë lufta është një mashtrim, sepse – argumenti shkoi – do të ishte e pamundur të restaurohet një ndërtesë gjatë një konflikti në vazhdim.
Pretendimi u nda nga një podkaster i krahut të djathtë dhe aktivist kundër vaksinimit, ndër të tjera, llogaria e pezulluar më parë në Twitter e të cilit u zhbllokua kohët e fundit.
Megjithatë, përveç sulmeve të rregullta raketore ruse, Kievi nuk ka qenë në vijën e parë të luftës që nga fundi i marsit 2022, kur forcat ruse u tërhoqën nga qyteti dhe rrethinat e tij për t’u përqëndruar në Ukrainën lindore.
Procesi i riparimit dhe rindërtimit të bllokut filloi në maj të vitit të kaluar dhe u raportua gjerësisht nga mediat ukrainase, së bashku me imazhet verore dhe vjeshtore të bllokut në ndërtim.
Video mashtruese që tregon kthimin e kufomave në lëvizje
Një video që supozohet se tregon një reporter lajmesh në Ukrainë duke qëndruar përballë rreshtave të kufomave në çanta trupash, me njërin prej trupave që “lëviz” është parë miliona herë ditët e fundit.
Ajo çoi në pretendimet se ishte “provë” e aktorëve që punësoheshin për të luajtur kufoma për të mbështetur narrativën perëndimore mbi luftën në Ukrainë.
“Ndalo – supozohet se ke vdekur! Psyop?” lexoi një postim i përhapur në Twitter nga një llogari e krahut të djathtë.
Videoja u shpërnda nga disa ndikues të tjerë të krahut të djathtë në Facebook dhe TikTok, me pretendime të ngjashme.
Videoja vjen nga një raport i gazetës austriake Osterreich mbi një aksion proteste klimatike në Vjenë në fillim të shkurtit të vitit të kaluar, madje para fillimit të pushtimit rus, gjatë të cilit aktivistët donin të nënvizonin rrezikun e emetimeve të karbonit për jetën e njeriut.
Jo vetëm që kjo video është e rreme, por është një shkelës i përsëritur. Ishte qarkulluar më parë si “provë” se vdekjet nga Covid ishin falsifikuar. Atëherë si tani, nuk është ajo që pretendon të jetë.
“Body Double” e Zelensky
Fotot virale dhe një video që qarkullojnë në internet dyshohet se tregojnë zbulimin “aksidental” të trupit të dyfishtë të presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky.
Një pretendim i parë nga miliona njerëz thotë se Presidenti i Ukrainës ka një “trup të dyfishtë sekret” i cili u shfaq aksidentalisht në një video të transmetuar nga TV polak, me sa duket i veshur me të njëjtën veshje si Presidenti.
Postimet e tjera tregojnë të njëjtin njeri në sfond gjatë vizitës së Presidentit të SHBA Joe Biden në Kiev javën e kaluar.
Megjithatë, njeriu në fjalë identifikohet lehtësisht si Maksym Donets, truproja personale e Zelensky. Sipas Reuters, Maksym Donets ka qenë kreu i ekipit të sigurisë së Presidentit që nga maji 2019.
Fotot e tij që shoqëron Presidentin e Ukrainës në publik me veshje të ndryshme gjenden lehtësisht në internet./BBC
