Vjenë, 15 Maj – Eurodeputeti Lukas Mandl, ka folur rreth ndikimit rus në Ballkan dhe Evropë, pozicionimin e Serbisë në këtë situatë dhe të ardhmen e Ballkanit Perëndimor. Sipas Mandl, dezinformatat ruse në Evropë kanë për qëllim të ndajnë dhe të dobësojnë Evropën dhe evropianët. “Një nga gjetjet e Komisionit tonë të Posaçëm Parlamentar (të Parlamentit Evropian) ishte se 60% e dezinformatave dhe ndërhyrjeve të huaja e kanë origjinën në Kremlin. Ky është ndikim që dëmton shoqëritë tona, që ka për qëllim të na ndajë dhe të dobësojë Evropën, të dobësojë evropianët.”, ka thënë Mandl në një intervistë për The Geopost. Për sa i përket Serbisë, eurodeputeti është shprehur se ky vend po i humbet të gjitha mundësitë për të qenë në anën e duhur.“Serbia po i humb të gjitha mundësitë për të qenë në anën e duhur, për qytetarët e saj”, ka thënë ndër të tjera Mandl.
Si e shihni ndikimin rus në Evropë?
Ne kemi drejtuar një Komitet të Posaçëm (Parlamenti Evropian) për dy vjet dhe sapo e kemi rifilluar së fundmi për ndërhyrjet e huaja kundër demokracive të Evropës dhe për dezinformimin. Një nga gjetjet e Komisionit tonë të Posaçëm Parlamentar (të Parlamentit Evropian) ishte se 60% e dezinformatave dhe ndërhyrjeve të huaja e kanë origjinën në Kremlin. Ky është ndikim që dëmton shoqëritë tona, që ka për qëllim të na ndajë dhe të dobësojë Evropën, të dobësojë evropianët. Kjo ka vazhduar për shumë vite. Nuk është aq e fundit sa shpërthimi i luftës kundër Ukrainës, por ajo ka vazhduar për disa vite. Ky është një shembull i rëndësishëm i ndikimit të Kremlinit në Evropë, i cili është negativ dhe që gjithmonë përpiqet të na ndajë. Meqenëse forca më e madhe e Evropës është uniteti i saj, përpjekjet për të dobësuar Evropën manifestohen në përpjekjet për të na përçarë. Duke ndjekur shembullin e Kremlinit, ka edhe entitete dhe fuqi të tjera në këtë planet që përpiqen të luftojnë këtë unitet.
Austria ka bërë një ekuilibër si me Rusinë ashtu edhe me Perëndimin. Cili është qëndrimi zyrtar i Vjenës tani për të lejuar agresionin kundër Ukrainës?
Austria ka qenë gjithmonë pjesë e Perëndimit politik, që nga Lufta e Dytë Botërore dhe gjithmonë ka kontribuar për një botë të lirë, për demokracinë liberale, për sundimin e ligjit. Ky është një pozicion i qartë i Austrisë në këtë planet. Ashtu si në vendet e tjera evropiane përpara kësaj lufte të tmerrshme agresioni kundër Ukrainës, ka pasur kontakte biznesi dhe lidhje ekonomike me Federatën Ruse. Kjo është pikërisht ajo që ne po përpiqemi të përdorim tani për të sanksionuar Federatën Ruse për këtë luftë kundër Ukrainës dhe për këtë luftë kundër lirisë, dinjitetit dhe vlerave tona. Për shkak të këtyre lidhjeve në të kaluarën, ne kemi mundësinë të sanksionojmë Rusinë – dhe sanksionet funksionojnë. Kjo është mbrojtja e parë pa gjak kundër një sulmi të përgjakshëm lufte në histori.
Si e shihni ndikimin rus në Ballkan, para luftës dhe madje edhe tani, duke pasur parasysh faktin se është një rajon i trazuar dhe i vetmi rajon i mbetur jashtë BE-së?
Unë do të thoja se BE ka humbur shumë në gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor. Kemi humbur shumë mundësi për të përfshirë gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian. Ne duhet të përshpejtojmë tani, sepse humbja e këtyre mundësive do të thotë të lëmë të hapur derën për ndikim nga jashtë Evropës, nga fuqitë që nuk ndajnë vlerat që përfaqëson Evropa – si vlerat e përmendura si demokracia liberale, sundimi i ligjit dhe liria individuale për secilit person. Gjithashtu, Kremlini ka shumë ndikim në Ballkanin Perëndimor dhe gjithmonë mundohet të na ndajë edhe këtu, të keqpërdorë subjekte, organe qeverisëse dhe subjekte të tjera publike, madje edhe subjekte biznesi. Dhe ka gjithashtu një lidhje me krimin e organizuar. Është pikërisht kjo gjë që nuk duhet ta lejojmë të ndodhë fare.
Si e shihni qëndrimin e Serbisë dhe neutralitetin e saj? A do të shkojë Presidenti Vuçiq me Perëndimin apo me Lindjen? Si e shihni këtë nga Brukseli dhe nga Vjena?
Që nga fillimi i luftës, Serbia po tregon simpati për Kremlinin dhe ende po kërcënon shtetin e saj më të vogël fqinj, Republikën e Kosovës, shtetin më të ri të Evropës. Udhëheqja serbe po dëshpëron shumë. Kjo është jashtëzakonisht irrituese dhe dëshpëruese. Më 1 mars, Parlamenti Evropian ka vendosur për një rezolutë që tregon “shqetësim të thellë” për pozicionin serb kundër sanksioneve. Rezoluta është miratuar me shumicë të madhe. E ndaj këtë shqetësim me këtë shumicë dërrmuese të kolegëve të mi në Parlamentin Evropian. Sjellja e lidershipit serb është irrituese – veçanërisht pasi BE-ja ka qenë donatori më i madh për Serbinë për dekada dhe BE-ja e ka llogaritur Serbinë si një vend kandidat për anëtarësim. Përderisa çdo gjë i është dhënë, Serbia e ka pozicionuar veten në anën e gabuar të historisë në këto kohë. Kjo është edhe arsyeja pse Serbia luan një rol negativ në Ballkanin Perëndimor për momentin. Unë gjithmonë ndaj pikëpamjen time të qartë se Serbia mund të luajë për Ballkanin Perëndimor rolin që luan Gjermania për të gjithë Evropën. Gjermania është e madhe dhe e fortë ekonomikisht. Serbia nuk është aq e madhe, por është vendi më i madh në Ballkanin Perëndimor. Serbia është larg të qenit ekonomikisht e fortë sa Gjermania, por prapë se prapë është vendi më i fortë në mesin e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor. Do të ishte diçka për të marrë përgjegjësi për mundësitë e ardhshme për pasuri, për të rinjtë, për perspektivat në fushën e arsimit për të rinjtë në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, për t’u lidhur më shumë dhe për të krijuar më shumë besim mes vendeve të Ballkanit Perëndimor, por Serbia po i humb të gjitha mundësitë për të qenë në anën e duhur, për qytetarët e saj. Unë dua të ndaj këtë pikëpamje shumë të rëndësishme që kur flasim për këto vlera dhe këto mundësi dhe këto perspektiva të ardhshme, flasim edhe për perspektivën e ardhshme të qytetarëve të Serbisë. Është e qartë se lidershipi i Serbisë luan një lojë tjetër, dhe në fakt është një lojë e tmerrshme.
A mendoni se Serbia në bashkëpunim me Rusinë mund të bëjë telashe në veri të Kosovës, duke destabilizuar situatën atje apo edhe në ‘Republika Srpska’?
Unë gjithmonë do të kontribuoj për një bashkësi ndërkombëtare të botës së lirë, e cila vazhdon të kujdeset për sigurinë e Kosovës, për sovranitetin e Kosovës dhe kjo është arsyeja pse shpresoj që të shmangim më shumë tensione dhe dhunë të çfarëdo lloji. Unë ende shpresoj se Serbia do të ecë në një rrugë pozitive dhe do t’i hapë derën vetes dhe gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor për anëtarësim në BE.
Si i komentoni marrëdhëniet e Dodik nga Republika Srpska dhe Putin?
Është e qartë se ka shumë telashe në BiH për shkak të sjelljes së Dodik. Këtë e kemi diskutuar në seanca të ndryshme plenare në Parlamentin Evropian dhe në takime e diskutime të tjera. Mendoj se ka pasur disa skenarë negativë edhe para fillimit të luftës së agresionit kundër Ukrainës. Këto telashe në Bosnjë dhe Hercegovinë duket se po zhduken për momentin, por nuk duhet të besoni kurrë në një situatë të tillë. Do të ketë sërish telashe, përderisa përreth do të ketë nacionalizëm, ideologji urrejtëse dhe gatishmëri për dhunë. Kjo është diçka që nuk duhet të jetë pjesë e qytetërimit të sotëm të Evropës.
A shihni ndonjë optimizëm në Bashkimin Evropian, veçanërisht në Bruksel, për të pasur një plan të madh për Ballkanin Perëndimor? A është më në fund i gatshëm Bashkimi Evropian për liberalizimin e vizave për Kosovën?
Kjo është e qartë: Komisioni Evropian ka vendosur që të gjitha kriteret që ishin vendosur për të fituar liberalizimin e vizave për popullin e Kosovës janë përmbushur. Parlamenti Evropian disa herë ka vendosur me shumicë të madhe se do të ishte pro liberalizimit të vizave. Ende ekziston një pakicë e vogël e qeverive të shteteve anëtare që po bllokojnë udhëtimin pa viza për popullin e Kosovës. Shumë kolegë si unë çdo ditë vrapojnë dhe përpiqen të bindin vendimmarrësit në këto shtete anëtare që ndërtojnë këtë pakicë të vogël shtetesh anëtare që po bllokojnë. Kjo është ndër gjërat që jo vetëm janë të vonuara, por edhe shumë të vonuara. Në një pamje më të madhe, Bashkimi Evropian duhet të ristrukturohet. Lufta e agresionit kundër Ukrainës ishte një thirrje zgjimi se ne duhet të kujdesemi më shumë për forcën e Evropës nga jashtë, për sigurinë e Evropës, për sigurinë e të gjithë evropianëve, pavarësisht nëse janë qytetarë të BE-së apo evropianë që nuk janë ende qytetarë të BE-së. Gjithashtu në Mbretërinë e Bashkuar, në Zvicër, në Norvegji, në Ukrainë, Gjeorgji dhe Republikën e Moldavisë, por veçanërisht në Ballkanin Perëndimor ku njerëzit kanë pritur për shumë dekada tashmë integrimin në BE dhe standardet e BE-së. Siç u përmend, BE-ja ka humbur shumë mundësi për të përfshirë Ballkanin Perëndimor dhe duhet ta bëjë këtë tani, sa më shpejt të jetë e mundur.
