Shkup, 26 dhjetor – Arritjet në politikën e jashtme shënuan vitin 2022 për nga cilësia, sasia dhe intensiteti. Janë arritur tre përparime – Brukseli, Sofja dhe Uashingtoni, të cilat kaluan nën hijen e ngjarjeve më të mëdha pas Luftës së Dytë Botërore – agresionin ushtarak rus në Ukrainë. Kryesimin me OSBE-në do ta shënojë vitin e ardhshëm, vlerësoi sot në takimin vjetor me gazetarët shefi i diplomacisë Bujar Osmani.
“Në përgjithësi, një vit jashtëzakonisht aktiv, intensiv dhe i suksesshëm në politikën e jashtme”, vlerëson Osmani.
Sa i përket Brukselit, përveç notave më të mira për harmonizimin 100 për qind me politikën e jashtme të BE-së të shënuara në Raportin e KE-së, ai nënvizoi mbi të gjitha, siç thotë ai, arritjen historike – fillimin e negociatave me BE-në më 19 korrik.
“Pas 17 vitesh status kandidat nga dhjetori i vitit 2005 deri më 19 korrik të vitit 2022, shoqëria jetoi në ciklet vjetore të pritjeve dhe zhgënjimeve se kur do të fillojnë negociatat, pra kur do të fillojë faza e fundit e anëtarësimit në BE. E di që ka pasur dhe ka dyshime nëse negociatat kanë filluar. Askush nuk duhet të ketë dyshime se më 19 korrik, Republika e Maqedonisë së Veriut filloi negociatat, filloi skriningun si një nga elementet më thelbësore të vetë negociatave. Me skriningun, ne bëjmë një dizajn të detajuar të procesit të negociatave, ndërsa hapja dhe mbyllja e kapitujve është në fakt një muraturë e asaj që përcaktohet në tre planet e veprimit dhe standardet. Në vazhdim është skriningu shpjegues dhe bilateral, i cili presim të përfundojë gjatë vitit 2023 dhe në mars do të marrim raportin e parë me shkrim”, thotë Osmani.
Ai theksoi se nga komunikimi me kolegët në BE merr reagime se janë të impresionuar nga shkalla e gatishmërisë së administratës sonë dhe nga prezantimet për atë që është bërë në vend.
Si sukses të dytë historik, Osmani veçoi përfundimin e procesit të themelimit ndërkombëtar të gjuhës maqedonase, gjegjësisht mbylljen e të ashtuquajturës çështja e gjuhës maqedonase në përdorim ndërkombëtar me miratimin e Kornizës negociuese me BE-në më 19 korrik, e konfirmuar me nënshkrimin e Marrëveshjes me Fronteks-in.
Sa i përket Bullgarisë, tha ai, ato negociata mundësuan një kornizë në të cilën do të zhvillohen marrëdhëniet mes dy vendeve. “Ne po përpiqemi,” shtoi ai, “të imponojmë dhe dominojmë me narrativën tonë pozitive që do të përmirësojë marrëdhëniet e përgjithshme dhe do të ndërtojë besimin zëvendësues.” Ai veçoi forumin e biznesit që shënoi një miliardë dollarë tregti këtë vit me Bullgarinë.
“Sigurisht që ka sfida dhe do të kemi sfida gjatë gjithë vitit, por ju e shihni që në diskursin publik ato marrëdhënie me Bullgarinë nuk na kontaminojnë përditë, por vendosen në një kornizë institucionale në të cilën zgjidhen çështjet historike nga historianët, dhe institucionet zgjidhin çështjet dhe dilemat institucionale. Nuk do të jetë e lehtë, shihni rezistencë, tentativa për të rrëmbyer atë agjendë, ka pasur hapje klubesh me emra provokues, përpjekje për të na larguar nga qëllimet tona. Mirëpo, ata nuk mund të jenë aq aktiv sa do të jemi këmbëngulës në synimin tonë për të ndërtuar besim dhe marrëdhënie normale mes vendeve tona”, tha Osmani.
Përparimi i tretë është Uashingtoni, gjegjësisht 31 maji dhe fillimi i dialogut strategjik, si një fazë e re në marrëdhëniet mes dy shteteve. – SHBA është partneri ynë strategjik më i rëndësishëm, me të cilin kemi një marrëveshje strategjike që nga viti 2008, e cila nga një kornizë pasive po kthehet tashmë në një kornizë aktive, një plan veprimi me hapa specifik që do të ndiqen çdo vit në nivelin më të lartë mes Departamentit të Shtetit dhe MPJ-së”, tha Osmani.
Në kuadër të marrëdhënieve të mira fqinjësore, sipas ministrit të Jashtëm, ky vit ishte jashtëzakonisht i mirë. Me Serbinë, ai veçoi mbylljen e të vetmes çështje të hapur – çështjen e kishës dhe projektin Ballkani i Hapur. Me Kosovën u mbajt seanca e parë e përbashkët e dy qeverive dhe me Shqipërinë seanca e dytë ndërqeveritare, me të cilën u nënshkruan më shumë marrëveshje dypalëshe që vazhdojnë të intensifikojnë marrëdhëniet. Me Greqinë, thotë ai, si rrallë herë më parë në marrëdhëniet normale, të cilat reflektohen edhe në dyfishimin e tregtisë, vitin e ardhshëm paralajmëroi një seancë në nivel të lartë të Këshillit për Bashkëpunim.
Ndër të tjera, në kuadër të agjendës intensive të MPJ-së, ai veçoi procesin e Berlinit dhe tre marrëveshjet e nënshkruara për intensifikimin e bashkëpunimit rajonal, si dhe vizitën e presidentit dhe kancelarit gjerman në vend që pasqyron pozicionin e përgjithshëm të ri ndërkombëtar të vendit.
Ajo që do të shënojë vitin e ardhshëm është kryesimi me OSBE-së, e cila është organizata më e madhe rajonale e sigurisë në të cilën janë anëtare SHBA-ja dhe Rusia dhe që fillon më 1 janar. Osmani bën të ditur se nga viti i ardhshëm, Maqedonia e Veriut do të marrë kryesimin me dy platforma të tjera – A5 Karta e Adriatikut dhe PBEJL.
