Mungesa e kuadrit profesional është gjithashtu një nga vështirësitë me të cilat përballemi në funksionimin e përditshëm, por tashmë jemi duke punuar për rekrutimin e stafit të ri, me fokus te profesionistët e rinj dhe trajnime të rregullta profesionale për të punësuarit. Në këtë drejtim, gjatë vitit të kaluar kemi organizuar dy këshillime profesionale për juristët e Agjencisë për Kadastër dhe Patundshmëri, thotë Amet Ziberi, Zëvendës drejtor i Agjencisë për Kadastër të Patundshmërive.
Ai thotë se sporteli elektronik është mjeti më i përdorur nga përdoruesit profesionistë të shërbimeve (noterët, kompanitë gjeodetike, avokatët, njësitë e vetëqeverisjes lokale, përmbaruesit, ministritë dhe institucione të tjera – gjithsej rreth 2.000 përdorues).
– Në krahasim me vitin 2016, kur vetëm 58% e kërkesave ishin paraqitur në mënyrë elektronike, sot madje 90% e kërkesave dhe paraqitjeve në kadastër dorëzohen elektronikisht, gjë që ka reduktuar ndjeshëm nevojën për të shkuar fizikisht në sportele. Progresi në digjitalizimin e shërbimeve jo vetëm që e ka përmirësuar efikasitetin, por edhe e ka rritur besimin e qytetarëve dhe përdoruesve profesionistë në institucion, thekson Ziberi.
Në intervistë shton se aktualisht nuk po shqyrtohet një ulje e re e çmimeve të shërbimeve kadastrale, pasi gjatë vitit të kaluar janë ulur shumica e tyre, mesatarisht me 75%.
Agjencia për Kadastër të Patundshmërive është kryesisht një institucion që vetëfinancohet dhe i mbulon në mënyrë të pavarur detyrimet e veta financiare, dhe një ulje shtesë e çmimeve të shërbimeve kadastrale do të ndikonte negativisht në gjendjen financiare, theksoi ai.
Pas një viti në këtë institucion, cilin do ta veçonit si suksesin më të madh deri tani? A ka diçka që sot do t’i qaseni ndryshe nëse do ta nisnit funksionin nga e para?
Gjatë këtij viti që jam në krye të Agjencisë për Kadastër të Patundshmërive, janë realizuar shumë projekte që kanë për qëllim përmirësimin e funksionimit dhe avancimin e punës së kadastrës, gjithnjë në interes të qytetarëve të Republikës së Maqedonisë dhe të komunitetit të biznesit. Që në fillim të mandatit tim, u përballa me problemet ekzistuese në Kadastër, përkatësisht gjeta mbi 5.600 lëndë të pazgjidhura, të cilat përmes një riorganizimi të brendshëm efikas arritëm jo vetëm t’i zgjidhim, por edhe të sigurojmë që të gjitha lëndët e reja të trajtohen me kohë. Duke marrë parasysh reagimet e qytetarëve dhe të komunitetit të biznesit, bëmë një analizë të hollësishme financiare dhe vendosëm të ulim ndjeshëm çmimet e disa shërbimeve kadastrale (më të përdorurat), deri në 75%. Kjo vendim u mbështet nga Kryeministri dhe nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë, dhe natyrisht që morëm reagime shumë pozitive nga mediat, nga bizneset dhe nga të gjithë përdoruesit e shërbimeve tona. Të gjitha këto i realizuam menjëherë pas marrjes së funksionit dhe patëm një fillim të suksesshëm e të dallueshëm, ndaj nuk do të ndryshoja asgjë nëse do ta nisja funksionin nga e para.
Cilat projekte të tjera të rëndësishme i realizuat gjatë këtij viti?
Arritëm për një kohë të shkurtër të krijojmë platformën e-uslugi.katastar.gov.mk, përmes së cilës të gjithë përdoruesit e shërbimeve kadastrale mund të marrin të dhënat e kërkuara elektronikisht në e-mailin e tyre – për vetëm një minutë pas dorëzimit të kërkesës elektronike, të dhënat u dërgohen në adresën elektronike apo në adresën e tyre të shtëpisë. Gjithashtu, modernizuam aplikacionin IKat që ofron qasje në të dhëna alfanumerike dhe gjeohapësinore nga sistemi informativ kadastral-gjeodezik – tashmë i qasshëm edhe për përdoruesit e iPhone, ndërsa më parë ishte i disponueshëm vetëm për Android. Po ashtu, kemi futur një aplikacion të ri online që u mundëson përdoruesve të kontrollojnë në kohë reale statusin e kërkesave të tyre në Kadastër.
Si është bashkëpunimi juaj me Qeverinë dhe institucionet e tjera shtetërore?
Mund të them se kemi një bashkëpunim të shkëlqyer me Qeverinë dhe me institucionet e tjera shtetërore, dhe jemi në përputhje të plotë me zbatimin e programit qeveritar. Si institucion, jemi mbështetje kryesore për Qeverinë në projektet kyçe me rëndësi kombëtare, siç janë “Korridori 8” dhe “Korridori 10”, por edhe në realizimin e investimeve në vend. Si shembull të fundit do të veçoja ndërtimin e Parkut të erës për prodhimin e energjisë elektrike nga burime të ripërtëritshme, me kapacitet mbi 10 megavat pranë Shtipit, ku Agjencia për Kadastër dha një kontribut të rëndësishëm në realizimin e projektit – përkatësisht ne arritëm të ndryshojmë kulturën kadastrale për rreth 1.400 parcela brenda një afati shumë të shkurtër.
Gjithashtu, vazhdimisht ndihmojmë organet e ndjekjes në procedurat hetimore dhe parahetimore, si dhe Komisionin Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit në përcaktimin e pasurisë së funksionarëve të zgjedhur dhe të emëruar.
Po ashtu, gjatë vitit 2024, përmes platformës e-vlada, në Agjenci kanë arritur dhe janë procesuar gjithsej 839 kërkesa për mendim për çështje për të cilat është kompetente Agjencia, ndërsa në vitin 2025, deri më sot, janë pranuar 512 kërkesa të tilla. Në fund, mund të përfundoj se si Agjenci për Kadastër të Patundshmërive kemi një fushëveprim të gjerë dhe me krenari mund të them se, ndryshe nga shtatë vitet e fundit, tani i zgjidhim të gjitha lëndët në kohë, në mënyrë të rregullt dhe të ligjshme, dhe jemi gjithmonë në dispozicion të Qeverisë, të institucioneve tjera shtetërore, të qytetarëve dhe të përdoruesve profesionistë.
Modernizimi dhe zhvillimi profesional i të punësuarve janë tema të rëndësishme – si po ecin këto procese në Kadastër? A ka interes nga të rinjtë për t’u bërë pjesë e ekipit dhe çfarë po ndërmerrni për të mbajtur kuadrin më të përvojë, veçanërisht në kushte të mungesës së profesionistëve?
Mungesa e kuadrit të kualifikuar është gjithashtu një nga vështirësitë që e vështirësojnë funksionimin e përditshëm, por tashmë po punojmë në rekrutimin e stafit të ri, me fokus te profesionistët e rinj dhe trajnime të rregullta për të punësuarit. Në këtë drejtim, vitin e kaluar organizuam dy këshillime profesionale të dedikuara për juristët e AKN-së. Në trajnimin e parë u trajtuan tema në bashkëpunim me përfaqësues të Dhomës së Noterëve, Dhomës së Përmbaruesve dhe profesorë nga Fakulteti Juridik “Justiniani i Parë” i UKIM-it, ndërsa në trajnimin e dytë u fokusuam në çështje që kanë të bëjnë me vendimet gjyqësore, me profesorë nga i njëjti fakultet dhe me gjyqtarë nga Akademia për Gjyqtarë dhe Prokurorë Publikë. Dua të theksoj se kohët e fundit kemi nënshkruar memorandume bashkëpunimi me Akademinë për Gjyqtarë dhe Prokurorë Publikë “Pavel Shatev” dhe Fakultetin Juridik “Justiniani i Parë”. Qëllimi i këtyre memorandumeve është thellimi i bashkëpunimit institucional dhe shkëmbimi i njohurive dhe përvojave, si dhe realizimi i përbashkët i trajnimeve për shkëmbim informacioni dhe ekspertize, pjesëmarrje të përbashkëta në konferenca, organizim të ngjarjeve edukative dhe aktivitete të tjera me interes të përbashkët.
Sa përdoren shërbimet digjitale ekzistuese nga qytetarët? Cilat prej tyre janë më të përdorurat në punën e përditshme?
Sporteli elektronik është mjeti më i përdorur nga përdoruesit profesionistë të shërbimeve (noterët, kompanitë gjeodetike, avokatët, komunat, përmbaruesit, ministritë dhe institucione të tjera – rreth 2.000 përdorues). Në krahasim me vitin 2016, kur vetëm 58% e kërkesave dorëzoheshin në mënyrë elektronike, sot 90% e kërkesave në Kadastër dorëzohen elektronikisht, duke reduktuar ndjeshëm nevojën për prezencë fizike në sportele. Progresi në digjitalizim jo vetëm që e ka përmirësuar efikasitetin, por edhe ka rritur besimin e qytetarëve dhe përdoruesve profesionalë në institucionin tonë.
Portali për shërbime elektronike është më atraktivi dhe më i përdoruri nga personat fizikë dhe juridikë, të cilët me vetëm disa klikime mund të marrin fletëpronësinë dhe shumë shërbime dhe produkte të tjera. Ky portal i ri u lëshua në fund të vitit 2024 dhe shtoi 10 shërbime të reja mbi 109 ekzistuese.
Po ashtu, në mënyrë elektronike mund të kontrollohet pronësia dhe gjendja kadastrale, të ndiqet statusi i lëndëve, të paguhen taksat online, dhe të qaset në të dhëna gjeohapësinore përmes geoportalit kombëtar nipp.katastar.gov.mk, si dhe në portalin e Agjencisë.
Së shpejti planifikojmë digjitalizim të plotë të dorëzimit të kërkesave – që do të thotë se të gjitha llojet e kërkesave do të mund të dorëzohen online, jo vetëm nga përdoruesit profesionistë, por edhe nga qytetarët. Po punojmë edhe në integrimin e plotë të shërbimeve tona me sistemin kombëtar për e-shërbime (uslugi.gov.mk).
Keni të dhëna sa ankesa për korrupsion janë paraqitur përmes fushatës “Mos u bë bashkëpunëtor” dhe sa prej tyre janë procesuar? A planifikoni faza të reja të kësaj fushate apo aktivitete shtesë për forcimin e mekanizmave antikorrupsion?
Siç e përmendët në pyetje, vetëm disa muaj pas emërimit tim në funksion, e nisëm fushatën parandaluese “Mos u bë bashkëpunëtor – raporto tentim për korrupsion”. Qëllimi i saj është të rrisë vetëdijen publike për rëndësinë e raportimit të korrupsionit dhe abuzimeve me detyrën zyrtare. Qytetarët çdo dyshim ose rast konkret të korrupsionit mund ta raportojnë anonimisht me e-mail ose telefon. Që nga fillimi i fushatës e deri më sot janë paraqitur disa denoncime të cilat i kemi dërguar tek organet kompetente për procesim të mëtejshëm.
Në Agjenci ekziston edhe një Sektor për kontroll të brendshëm dhe auditim, i cili kryen kontrolle të rregullta dhe të jashtëzakonshme mbi punën e firmave gjeodetike dhe të punonjësve tanë. Veprohet mbi ankesat dhe raportimet nga qytetarët dhe monitorohen vendime ose veprime të pazakonshme që mund të tregojnë për parregullsi. Rregullisht organizojmë trajnime për punonjësit mbi respektimin e standardeve etike, etikës administrative dhe kulturës antikorrupsion, dhe bashkëpunojmë me Komisionin për Parandalimin e Korrupsionit dhe organet e tjera hetimore për ofrimin e të dhënave në hetime për dyshime për korrupsion dhe krim.
A do të ndryshojnë përsëri çmimet e shërbimeve kadastrale, dhe nëse po – në ç’drejtim?
Aktualisht nuk mendojmë për ulje të re të çmimeve të shërbimeve kadastrale, sepse siç e përmenda më herët, gjatë vitit të kaluar ulëm shumicën e tyre me mesatarisht 75%. Agjencia për Kadastër të Patundshmërive është një institucion kryesisht vetëfinancues që i mbulon vetë detyrimet financiare, dhe një ulje e mëtejshme e çmimeve do të ndikonte negativisht në gjendjen financiare. Qëllimi ynë është që me këto çmime të reduktuara të mbetemi funksionalë për një periudhë sa më të gjatë, pa rrezikuar zhvillimin e institucionit.
Cilat janë objektivat kryesore që Kadastër synon t’i realizojë deri në fund të vitit 2025?
Objektivat që synojmë janë afatgjata dhe do të realizohen jo vetëm deri në fund të vitit 2025, por edhe në vitin 2026. Këtë vit filluam një projekt kyç: përmirësimi i softuerit të Kadastrës Elektronike që është në përdorim që nga maji i vitit 2010. Teknologjia e bazës së të dhënave që është përdorur që nga viti 2008 nuk është përditësuar dhe nuk është më e mbështetur nga prodhuesi, prandaj është e nevojshme kalimi në version më të ri me mbështetje të garantuar.
Po ashtu, do të përditësohen të gjitha komponentët teknologjikë në të gjitha nivelet për të garantuar siguri më të lartë dhe mbrojtje kundër ndërhyrjeve të paautorizuara – si në nivel sistemi, ashtu edhe në nivel aplikacioni.
Në periudhën e ardhshme do të vazhdojmë përmirësimin e shërbimeve tona, me fokus në digjitalizim, qasje të përmirësuar dhe zhvillimin e shërbimeve të reja në web, që do të thotë procedura më ekonomike dhe përdorues më të kënaqur. Sipas Planit të ri Strategjik 2025–2027, Agjencia fokusohet te përdoruesit, te krijimi i një sistemi të sigurt dhe efikas për të dhënat gjeodezike-kadastrale, si dhe te forcimi i kapaciteteve institucionale.
Gjatë hartimit të këtij dhe dokumenteve të tjerë kyç, është udhëhequr nga objektivat kombëtare për zhvillim, fushat dhe prioritetet strategjike për një zhvillim të shpejtë, gjithëpërfshirës, të barabartë gjinor dhe të qëndrueshëm të Republikës së Maqedonisë, të përfshira në Strategjinë Kombëtare të Zhvillimit 2024–2044.
Prioritetet strategjike janë në përputhje me qëllimet e Qeverisë për të krijuar institucione efikase, transparente dhe të përgjegjshme që do të ofrojnë shërbime publike digjitale në kohë, me fokus të plotë te qytetarët.
