E ndërtuar në vitin 1976 si rezidenca verore e Josip Broz Tito, President i Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë (RSFJ), Villa Galeb në Igalo pranë Herceg Novi në Mal të Zi është e shpërndarë në katër nivele. Sipërfaqja e përgjithshme e ndërtesës është 5500 metra katrorë dhe është e rrethuar nga një park prej 75000 m2.
Është interesante se kjo ndërtesë madhështore është ndërtuar për vetëm gjashtë muaj e gjysmë dhe është një nga 33 vilat që i janë destinuar Titos në ish-Jugosllavi.
Projektuesi i Villa Galeb është Milorad Petijević nga Herceg Novi, dhe vendndodhja, e quajtur më parë Đurđevo brdo, u zgjodh për vilën e Titos për shkak të mikroklimës së saj specifike, afërsisë me burimet e ujit mineral, depozitave të baltës shëruese dhe pamjeve unike të Gjirit të Kotorrit. Ishulli Mamula, Gjiri i Tivatit, malet Lovćen në brendësi dhe mali më i lartë jugor përgjatë bregut të Adriatikut – Orien (1894 m).
Siç ka thënë Alen Filipoviq, udhërrëfyesi i vilës ‘Galeb’, Josip Broz Tito ka qëndruar zyrtarisht në atë vilë katër herë, çdo herë që qëndronte një ose dy muaj. Për herë të parë Tito ishte në Vilë më 25 janar 1977, së bashku me bashkëshorten e tij Jovanka Broz, të cilës ishte e vetmja vizitë në atë objekt.
Në vilën ‘Galeb’ kanë qëndruar shumë shtetarë të botës dhe personazhe të tjerë të famshëm të asaj kohe. Një nga njerëzit më të rëndësishëm që qëndruan në vilë ishin presidenti algjerian Huari Boumedienne dhe kryeministri i Sri Lankës Sirimavo Bandaranaike.
Princi Charles, trashëgimtari i fronit të Britanisë së Madhe, u takua gjithashtu me Titon atje. Përveç personazheve publike të skenës politike, në vilë kanë qëndruar edhe muzikantë, mes tyre edhe pianisti meksikan Henrik Schering, i cili ishte edhe i ftuari i parë i huaj.
“Vila është e gjerë, kullon thjeshtësi, si atëherë ashtu edhe sot, edhe pse shumë mendojnë se është luksoze”, thotë Filipovic.
Brenda Vilës janë dhoma për akomodim, aktivitete sociale, trajtime mjekësore dhe aktivitete rekreative. Përveç banesave të Titos dhe Jovankës, janë dhjetë studio që ishin të destinuara për shoqëruesit e tyre, por edhe tre apartamente për mysafirët e tyre. Keto ambjente ndodhen ne nje nga kater nivelet e viles.
Kompleti i mobilieve në atë kohë është mbajtur brenda vilës ‘Galeb’. Në sallën e Kongreseve, pranë hyrjes së godinës, ka ende 51 kolltuqe. Ato vende ishin të destinuara për anëtarët e Këshillit Ekzekutiv Federal të atëhershëm, i cili ulej atje. Në sallën e Kongreseve kishte edhe një kinema-projektor, përmes të cilit nxirrnin filma, kryesisht western, të cilët Titos i pëlqente më shumë.
Duke shkuar më tej nëpër Vilë, hasni të ashtuquajturat Salla e oxhakut, ku Titos i pëlqente të kalonte kohën e lirë, dhe më pas një dhomë ngrënie më e vogël, e cila ishte menduar për Titon dhe mysafirët e tij. Mobiljet në dhomën e ngrënies janë bërë me porosi.
Suita presidenciale e Villa ‘Galeb’ ka dy pjesë – njëra blu, tjetra rozë. Blu për Titon, rozë për Jovankën. Ai apartament është i madh, por jo veçanërisht luksoz.
Pjesa më luksoze e vilës ‘Galeb’ është banja e Titos, pjesë e pandashme e suitës presidenciale. Pllakat në atë banjë janë prej mermeri brazilian, i cili është unik në atë që vetëm dy pllaka mund të bëhen nga një metër kub. Mermeri blu brazilian është materiali më i shtrenjtë i përdorur për të ndërtuar atë vilë. Mbi shtratin e Titos në dhomën e gjumit është një pikturë, e krijuar vetëm katër deri në pesë vjet para vdekjes së tij. Dhoma e Titos ishte edhe dhomë gjumi edhe studio.
Tito ishte gjithashtu një dashnor i madh i letërsisë. Këtë e dëshmojnë veprat e shkrimtarëve të shumtë, të cilat janë ende në dhomën e tij të dhomës dhe në dhomën e gjumit. Janë vepra të Mesha Selimovicit, Mihailo Laliqit, Skender Kulenoviqit.
Dhe pikërisht kur mendoni se turneu i Vilës ka përfunduar, ju vini në një pishinë të madhe të brendshme dhe bllok terapie. Brenda atij blloku ka edhe dhoma me vaska për lloje të ndryshme terapish, ndër të cilat sigurisht janë terapitë me baltë shëruese nga Igalo dhe ujë mineral.
Një pjesë integrale e asaj vile është streha atomike ku, në rast lufte dhe fatkeqësish të tjera, Tito dhe njerëzit përreth tij mund të fsh
iheshin të sigurt. Strehimorja është planifikuar për 36 persona dhe në të gjitha dhomat është kryer një qarkullim i vazhdueshëm i oksigjenit.
Në hyrje të strehës atomike është një akuarium, për të rregulluar korrektësinë e ujit në vilë. Një javë para ardhjes së Titos, në akuarium do të lëshoheshin peshq të një lloji të veçantë, i cili do të binte mbi sensor, dmth. fundi i akuariumit në rast të dështimit të ujit. Sapo sensori në akuarium u ndez, rrjedha e ujit nëpër vilë u ndal menjëherë.
Presidenti i përjetshëm i RSFJ-së, Josip Broz Tito, për herë të fundit vizitoi Villa Galeb në vitin 1979, një vit para vdekjes së tij. Ishte pikërisht në momentin e tërmetit të fortë që goditi Malin e Zi. Toka u tund për rreth shtatë orë e 15 minuta dhe pak orë më vonë, Tito kaloi Rivierën me shoferin dhe shoqëruesin e tij dhe u bind për situatën pas tërmetit.
“Sigurisht një fakt interesant është se Tito nuk donte të evakuohej, siç sugjeruan ata”. Në vend të kësaj, ai kërkoi që të ngrihej një tendë në oborr afër banesës. Vetëm të nesërmen, pasdite u nis nga aeroporti i Dubrovnikut për në Beograd”, thotë Filipoviq.
Vila ‘Galeb’ është në pronësi të Institutit për Rehabilitim “Simo Millosheviq” Igalo. Sipas drejtuesve të Institutit, ajo vilë është përfshirë në konsideratë të zhvillimit të plotë të Institutit, si pjesë përbërëse e tij.
Pas vdekjes së Titos në vitin 1980, deri në Festivalin e Mimozës në 2007, Villa ‘Galeb’ ishte e mbyllur për publikun. Që nga viti 2000, ajo është marrë me qira kryesisht nga rusë të pasur. Që nga qershori 2014, vila është rihapur për të gjithë ata që duan të ndjejnë frymën e së shkuarës. Që atëherë, ka pasur një rritje të vazhdueshme të numrit të vizitorëve, çdo vit, përveç, natyrisht, vitit të pandemisë.
