Një javë pas pushtimit të Ukrainës, Rusia grumbulloi një kolonë të mekanizuar prej 40 miljesh për të kryer një sulm dërrmues në Kiev nga veriu.
Por karvani i automjeteve të blinduara dhe kamionëve të furnizimit u ndal brenda disa ditësh dhe ofensiva dështoi. Kjo falë një serie pritash gjatë natës të kryera nga një ekip prej 30 anëtarëve të forcave speciale të Ukrainës që lëviz me motoçikleta me katër rrota, dhe operatorëve të dronëve.
Operatorët e dronëve u morën nga një njësi e zbulimit ajror, “Aerorozvidka”, e cila u formua tetë vjet më parë si një grup vullnetarësh specialistësh dhe hobiistësh të IT-së, duke projektuar makinat e tyre dhe është shndërruar në një element thelbësor në rezistencën e suksesshme të Ukrainës.
Megjithatë, derisa mbështetësit perëndimorë të Ukrainës kanë furnizuar mijëra raketa antitank dhe anti-ajror dhe pajisje të tjera ushtarake, “Aerorozvidka” është detyruar të mbledhë fonde përmes financimit të shumtë të vullnetarëve dhe një rrjet lidhjesh personale për të siguruar pajisje si modemë dhe kamera termike.
Komandanti i njësisë, nënkolonel Yaroslav Honchar, dha një rrëfim për “The Guardian” se si kjo njësi e organizoi pritën pranë qytetit të Ivankiv që ndihmoi në ndalimin e ofensivës së gjerë ruse në fillet e saj.
Ai tha se luftëtarët ukrainas me motor me katër rrota, ishin në gjendje t’i afroheshin kolonës ruse që avanconte natën duke kaluar nëpër pyll në të dyja anët e rrugës që çon në jug drejt Kievit nga drejtimi i Çernobilit.
Ushtarët ukrainas ishin të pajisur me syze për shikim gjatë natës, snajper, mina me telekomandë, dronë të pajisur me kamera termike dhe dronë të aftë për të hedhur bomba të vogla 1.5 kg..
“Kjo njësi e vogël gjatë natës shkatërroi dy ose tre automjete në krye të kësaj kolone dhe më pas ajo u bllokua. Ata qëndruan atje edhe dy netë të tjera dhe [shkatërruan] shumë automjete”, tha Honchar për “The Guardian”, përcjellë “Bota sot”.
Rusët e ndanë kolonën në njësi më të vogla në përpjekje për të ecur drejt kryeqytetit ukrainas, por i njëjti ekip sulmues ishte në gjendje të kryente një sulm në depon e tij të furnizimit, duke dëmtuar kapacitetin e rusëve për të përparuar.
“Njësia e parë i forcës ruse ishte ngecur pa ngrohje, pa naftë, pa bomba dhe pa gaz. Dhe gjithçka ndodhi për shkak të punës së 30 njerëzve”, tha Honchar.
Njësia “Aerorozvidka” pretendon gjithashtu se ka ndihmuar në mposhtjen e një sulmi ajror rus në aeroportin Hostomel, në veri-perëndim të Kievit, në ditën e parë të luftës, duke përdorur drone për të lokalizuar, shënjestruar dhe granatuar rreth 200 parashutistë rusë të fshehur në njërin skaj të aeroporti.
“Kjo kontribuoi kryesisht në faktin se ata nuk mund ta përdornin këtë fushë ajrore për zhvillimin e mëtejshëm të sulmit të tyre”, tha Lt Taras, një nga ndihmësit e Honchar.
Njësia u themelua nga ukrainas të rinj të arsimuar universitar, të cilët kishin qenë pjesë e kryengritjes së Maidan të vitit 2014 dhe dolën vullnetarë për të përdorur aftësitë e tyre teknike në rezistencën kundër pushtimit të parë rus në Krime dhe rajonin e Donbasit.
Themeluesi i saj, Volodymyr Kochetkov-Sukach, ishte një bankier investimesh i cili u vra në aksion në 2015 në Donbas.
Honchar është një ish-ushtar i kthyer në konsulent marketingu IT, i cili u kthye në ushtri pas pushtimit të parë rus. Taras, i cili kërkoi të mos përdorej mbiemri i tij, ishte një konsulent menaxhimi, i specializuar në mbledhjen e fondeve për njësinë dhe u bashkua me kohë të plotë si luftëtar vetëm në shkurt.
Në ditët e para, njësia përdorte dronët e mbikëqyrjes komerciale, por ekipi i saj i inxhinierëve, dizajnerëve të softuerit dhe entuziastëve të dronëve zhvilluan më vonë modelet e tyre.
Ata ndërtuan një sërë dronësh vëzhgimi, si dhe makineri të mëdha 1.5 metra me tetë rotorë të afta për të hedhur bomba dhe granata antitank me raketa, dhe krijuan një sistem të quajtur Delta, një rrjet sensorësh përgjatë vijës së frontit që ushqehej në harta dixhitale në mënyrë që komandantët të mund të shihnin lëvizjet e armikut siç ndodhnin.
Tani ajo përdor sistemin satelitor Starlink, të furnizuar nga Elon Musk, për të ushqyer të dhëna të drejtpërdrejta për njësitë e artilerisë ukrainase, duke i lejuar ato të zero në objektivat ruse.
Njësia u shpërbë në vitin 2019 nga ministri i atëhershëm i mbrojtjes, por ajo u ringjall me nxitim në tetor të vitit të kaluar, kur Ukraina u kërcënua nga pushtimin rus.
Aftësia për të mbajtur një pamje ajrore të lëvizjeve ruse ka qenë kritike për suksesin e taktikave të stilit gueril të Ukrainës. Por përpjekjet e “Aerorozvidka” për të zgjeruar dhe për të zëvendësuar pajisjet e humbura, janë penguar nga një furnizim i kufizuar i dronëve dhe komponentëve, dhe përpjekjet për t’i siguruar ato nëpërmjet prokurimit të ministrisë së mbrojtjes kanë prodhuar pak sukses, sepse ato janë një shtesë e fundit në forcat e armatosura dhe ende konsiderohen si anëtarë të jashtëm.
Për më tepër, disa nga modemët e avancuar dhe kamerat me imazhe termike të prodhuara në SHBA dhe Kanada i nënshtrohen kontrolleve të eksportit, kështu që ata i janë drejtuar financimit të njerëzve dhe i kanë kërkuar një rrjeti global miqsh dhe mbështetësish t’i gjejnë ato në eBay ose faqe të tjera interneti.
Marina Borozna, e cila ishte një studente e ekonomisë në universitet me Taras, po eksploron mënyra për të blerë atë që i nevojitet njësisë dhe për të gjetur rrugë për të marrë furnizimet përtej kufirit.
“Unë e di se ka njerëz që duan t’i ndihmojnë ata të luftojnë, njerëz që duan të bëjnë pak më shumë se ndihma humanitare,” tha Borozna.
“Nëse doni të trajtoni shkakun rrënjësor të kësaj vuajtjeje njerëzore, ju duhet të mposhtni pushtimin rus. Aerorozvidka bën një ndryshim të madh dhe ata kanë nevojë për mbështetjen tonë”.
Partneri i saj, Klaus Hentrich, një biolog molekular në Kembrixh, po ndihmon gjithashtu përpjekjen, duke u mbështetur në përvojën e tij si rekrut në ushtrinë gjermane.
“Unë isha vetë në një njësi zbulimi artilerie, kështu që menjëherë kuptova ndikimin e jashtëzakonshëm që ka Aerorozvidka. Ata në mënyrë efektive i japin sytë artilerisë së tyre”, tha Hentrich.
“Aty ku mund të bëjmë një ndryshim është mbledhja e mbështetjes ndërkombëtare, qofshin ato kontribute financiare, ndihmë për të marrë komponentë teknikë më të vështirë për t’u gjetur ose donacione të dronëve të zakonshëm civilë”.
Njësia po shikon gjithashtu mënyra për të kapërcyer bllokimin rus, pjesë e luftës elektronike që po zhvillohet në Ukrainë paralelisht me bombat, predhat dhe raketat.
Aktualisht, “Aerorozvidka” zakonisht pret që rusët të fikin pajisjet e tyre të bllokimit për të nisur dronët e tyre, dhe më pas dërgon makinat e saj në të njëjtën kohë.
Njësia më pas përqendron fuqinë e saj të zjarrit në automjetet e luftës elektronike.
Honchar i përshkruan këto beteja teknologjike dhe mënyrën e luftimit të “Aerorozvidka-s”, si e ardhmja e luftës, në të cilën tufat e ekipeve të vogla të lidhura së bashku me besimin reciprok dhe komunikimet e avancuara mund të mposhtin një kundërshtar më të madh dhe më të armatosur.
“Ne jemi si një koshere bletësh”, tha ai.
“Një bletë nuk është asgjë, por nëse përballesh me një mijë, ajo mund të mposhtë një forcë të madhe. Ne jemi si bletët, por punojmë natën”, u shpreh Honchar./Bota sot
